Effectieve communicatie draait om meer dan alleen de juiste boodschap overbrengen

Het 50-jarig bestaan van Van der Hilst is een goede aanleiding om met verschillende vakgenoten stil te staan bij ons vak. Welke ontwikkeling hebben ons vak en communicatiecollega’s in de loop der jaren doorgemaakt? Wat zijn actuele uitdagingen en wat betekent dit voor ‘de commprof’? We blikken dus niet alleen terug, maar staan graag even stil en kijken uiteraard vooruit. Hieronder een communicatiereis aan de hand van het verhaal van Maj-Britt van Raalte van het HagaZiekenhuis. 

‘Effectieve communicatie draait om meer dan alleen de juiste boodschap overbrengen’

Maj-Britt van Raalte blikt terug op vier jaar leidinggeven als manager Strategie en Communicatie bij het HagaZiekenhuis. Met een achtergrond in toegepaste communicatiewetenschap aan de Universiteit Twente en een loopbaan die begon in 2010, heeft Maj-Britt haar passie voor communicatie altijd gecombineerd met een sterk gevoel voor maatschappelijke verantwoordelijkheid. ‘

Communicatie is een vak, een wetenschap. Ik zou het mooi vinden als meer mensen dat uitdragen en daarvoor gaan staan.’ 

Hoewel Maj-Britt aanvankelijk een rechtenstudie overwoog, vond ze haar ware roeping in het communicatievak. Maj-Britt vertelt: ‘Ook al wist ik niet meteen wat ik na de studie Toegepaste Communicatiewetenschap kon (worden), werd ik tijdens de introductie direct enthousiast. Op de middelbare school had ik plezier in het geven van presentaties en vervulde ik een actieve rol in de medezeggenschaps- en leerlingenraad. Verder had ik al vroeg interesse in de lokale politiek. Mede door de vader van een jeugdvriendin, die burgemeester was. Die baan leek mij ook wel wat. Uiteindelijk raakte ik door de vakken overheids- en crisiscommunicatie en de ervaring die ik met woordvoering opdeed tijdens mijn bijbaan op de universiteit overtuigd van een loopbaan in de communicatie. Sindsdien werk ik voor organisaties die een belangrijke rol spelen in de samenleving. Zoals de gemeente Rotterdam, Luchtverkeersleiding Nederland en nu het HagaZiekenhuis.´

Leidinggeven in crisistijd
Maj-Britt startte haar werk voor het HagaZiekenhuis middenin de tweede COVID-golf. Het was een uitdagende start. Maar ze greep en kreeg de kans om, zonder eerdere ervaring met leidinggeven, een team te leiden. ´Het heeft denk ik wel een jaar geduurd voordat ik alle collega’s in één ruimte samen zag´, herinnert ze zich. ‘Ondertussen werkten we – juist vanwege de crisis – nauw samen vanaf verschillende locaties. Deze ervaring heeft mijn visie op leidinggeven beslist gevormd. Ik leg de nadruk op vertrouwen en autonomie. Dat is in mijn ogen essentieel voor de dynamiek van een communicatieteam in een grote organisatie. Je bent niet alleen een medewerker. Je bent een mens met eigenschappen en voorkeuren. Ieder met zijn/haar eigen talent en valkuilen. 

Aan de hand van de kleurprofielen van Insights Discovery hebben we in kaart gebracht hoe ons team in elkaar zit en wat nodig is voor optimale samenwerking. We leerden elkaar echt goed kennen, elkaars talenten herkennen en deze positief benaderen. Deze aanpak zorgt ervoor dat iedereen in het team zich gezien en gewaardeerd voelt. Dat komt de samenwerking en de resultaten ten goede. Daarbij kwam dat we nieuwe collega’s heel gericht konden werven om het team zo te complementeren.’

'Meer verhalen, inzichten en toekomstdromen lezen uit de afgelopen 50 jaar doe je op onze jubileumpagina.'

De fundamenten van succes
Onder Maj-Britts´ leiding is het communicatieteam van het HagaZiekenhuis gegroeid van negen naar veertien personen. Het team werkt sinds de fusie voor een organisatie van in totaal 6000 medewerkers. ‘Ik geloof erg in een integrale benadering van communicatie en dus in generalisten. Adviseurs, die zowel kunnen adviseren als zelf uitvoeren, zijn cruciaal voor ons succes. Deze visie zorgt voor een flexibele en efficiënte werkwijze, waarbij adviseurs breed inzetbaar zijn en verantwoordelijkheid nemen voor hun specifieke domein. We werken namelijk met een aanspreekpunt per afdeling. Overigens betekent dat niet dat we geen specialisten in dienst hebben. Natuurlijk heeft de een meer met events en een ander is juist heel creatief of sterk in tekstschrijven. Ik stimuleer die kennisuitwisseling wel degelijk en vind het erg positief dat collega’s elkaar op het gebied van die expertises weten te vinden. Mede dankzij de teamanalyse die we hebben doorlopen.’

Uitdragen van de waarde van communicatie
Maj-Britt is trots op het communicatievak en benadrukt dat zij het ook echt als een vak ziet. ‘Iedereen communiceert iedere dag en daarom denken mensen vaak dat ze goed weten hoe communicatie werkt en wat nodig is om een boodschap over te brengen. Maar communiceren met een organisatie van 6000 collega’s, duizenden patiënten en veel zorgpartners is toch echt een andere tak van sport. Dat vereist een strategie. Ik zie het als mijn missie om de waarde van ons vak actief uit te dragen. Vooral door te laten zien hoe wij verschil maken. Ons vak gaat echt niet alleen om het uitvoeren van taken, maar om het bijdragen aan het grotere geheel. Communicatie is een wetenschap, en ik zou het mooi vinden als meer mensen dat inzien.’

Groei van netwerkorganisaties
Kijkend naar de toekomst, ziet Maj-Britt in elk geval een ontwikkeling die van invloed is op de rol van de communicatieprofessional. Ze stelt: ‘Ik zie dat organisaties steeds meer moeten samenwerken. In ons geval maken sommige collega’s bijvoorbeeld deel uit van een programmateam waarin verschillende zorgorganisaties zitting nemen. Ik verwacht dat dit soort netwerkorganisaties zullen toenemen en dat je als organisatie niet meer uitsluitend alleen kan functioneren. Dat betekent dat je naast je vaste team ook deel uitmaakt van andere teams. Het is belangrijk dat die tijdelijke teams ook als (h)echt team gaan samenwerken. Dan is het van belang dat je elkaar leert kennen. Vaak ligt de nadruk nu nog te veel op het maken en volbrengen van een projectplan. Maar, om te zorgen dat het projectplan ook succesvol wordt, is het belangrijk om te weten met wíe je dat projectplan in de praktijk brengt. Dan haal je pas het maximale uit zo’n team én project.’

Echte verbindingen: in- en extern
Kortom, Maj-Britt stelt dat effectieve communicatie draait om meer dan alleen de juiste boodschap overbrengen. ‘Het gaat in mijn ogen om het creëren van echte verbindingen, zowel binnen als buiten de organisatie. Door te investeren in mensen en strategie bouw je met je team aan een toekomst waarin communicatie een centrale rol speelt in het succes van elke organisatie. Nog niet iedereen is daarvan overtuigd en daar hebben wij zelf als professionals een belangrijke taak. We moeten niet te bescheiden zijn en dus actiever delen wanneer en hoe je als communicatieprofessional en communicatieteam van toegevoegde waarde bent voor de organisatie.’