Inge van Tol
Jul 16, 2020


Angela Martens is coördinator communicatie & senior communicatieadviseur bij de Rechtbank Zeeland-West-Brabant. Waar ze acht jaar geleden nog haar eerste stappen in het vakgebied zette, ontwikkelt ze in haar huidige functie haar eigen visie op communicatie. Drukke jaren waarin ze naast haar loopbaan maar liefst drie communicatieopleidingen volgde en voor individuele coaching koos. Hoe heeft zij deze stappen gezet en wat heeft het haar gebracht?

Die visie op communicatie ga ik ontwikkelen!

Hoe ziet een typische werkdag er voor jou uit?
Ojee, een typische werkdag… Begin maart zaten we opeens in een pittige crisis. De Rechtspraak sloot haar gebouwen voor bezoekers. Het werk ging wel door. We zochten in rap tempo naar mogelijkheden om digitaal zittingen te houden. Een heel leerzame periode met intensieve samenwerking met collega’s. Spannend ook. Ik zat bijvoorbeeld in het Crisis Management Team. Communicatie is van cruciaal belang om iedereen te informeren en van een handelingsperspectief te voorzien. De kans om communicatie te positioneren!

Nu we terug zijn gegaan naar de reguliere bedrijfsvoering begin ik elke dag opnieuw met het bepalen van de prioriteiten en te focussen. Ik ben relatief nieuw in deze functie en veel bezig met de basis van het team op orde te brengen. Dan gaat het om vertrouwen winnen en het coachen van collega’s. Daarnaast houd ik mij een groot deel van de tijd bezig met het maken van een communicatiekader voor 2020 met een doorkijk naar 2021. Ook probeer ik ervoor te waken dat er niet teveel ad-hoc werkzaamheden bij ons team worden neergelegd. Dat kun je natuurlijk niet helemaal uitsluiten, vooral omdat we ook de persvoorlichting doen, maar waar mogelijk probeer ik wel voor elkaar te krijgen dat we vanuit een goede structuur werken.

Visie op het vak 2

Waar staat communicatie in jullie organisatie en wat is jullie opdracht?
Er is nog geen opdracht of visie specifiek gericht op communicatie. De visie op communicatie ga ik op basis van de visie van de Rechtspraak ontwikkelen. Met daarin een doorvertaling naar onze rechtbank. Daarvoor heb ik een aantal aandachtspunten bepaald vanuit communicatie. Deze presenteer ik aan de president van de rechtbank en mijn leidinggevende. Dan kunnen zij deze nog aanvullen. Vervolgens check ik bij alle teams wat zij willen toevoegen. Hun inbreng en mijn visie op de aandachtspunten vormen samen onze communicatievisie voor de komende twee jaar.

Het opnieuw bepalen van de taken van het communicatieteam is één van mijn speerpunten. Wie doet wat? Hoe kunnen we dit efficiënt en effectief inrichten? Hierbij houd ik uiteraard rekening met wie is goed in welke taak en waar krijgt hij/zij energie van? Welke taak past bij de zwaarte van de functie? Dan kan ik dus nog meer op die coördinerende taak gaan zitten en mij minder bezighouden met de uitvoering.

Je kunt dus echt je eigen kader bepalen voor de communicatie in jullie organisatie?
Ja inderdaad, met als leidraad de visie van de Raad voor de Rechtspraak: onafhankelijkheid, onpartijdigheid, integriteit en professionaliteit.
Daarnaast zet ik centraal wat de buitenwereld van ons qua communicatie verwacht. We proberen zo goed mogelijk op te halen wat zij willen dat we vertellen.

Extern winnen, is intern beginnen!

Hoe komen jullie erachter wat jullie publiek van jullie wenst?
Dat doen we door het organiseren van informele persbijeenkomsten. Wat wil het publiek, de kranten en de (lokale) omroepen van ons weten? De president van de rechtbank heeft ook een externe oriëntatie gedaan bij belangrijke samenwerkingspartners zoals gemeenten, de IND, de Politie en bij burgemeesters.

Wie zie jij als jouw belangrijkste klant voor jouw communicatiebeleid?
Heel erg onze interne klant, mijn collega’s dus. Er is altijd iets te communiceren met als doel medewerkers te betrekken bij de organisatie. Daarbij is het belangrijk om juist het middenmanagement te betrekken in een vroeg stadium. Medewerkers zien als ambassadeurs of communicatiemiddelen. Zorgen dat zij inzicht hebben in wat er in andere teams speelt. Maar interessanter nog zorgen dat je medewerkers weten wat er over ‘ons’ in de buitenwereld wordt gezegd. Wij liggen als organisatie natuurlijk best onder een vergrootglas.

Via de interne klant naar de externe klant dus?
Ja! De openbaarheid van de rechtspraak is een belangrijk speerpunt in ons communicatiebeleid. Toen ik drie jaar geleden begon was dat de eerste keer dat ik een rechtbank binnenstapte. Net als veel mensen dacht ik dat je niet zomaar de rechtbank mocht bezoeken. Maar als je een geldig identiteitsbewijs meeneemt kun je - onder normale omstandigheden - alle openbare zittingen op de tribune bijwonen. Om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan is publiek nu niet welkom. Alleen de opgeroepen partijen laten we toe in de rechtszaal. Maar hopelijk wordt dit op een later moment weer toegestaan.

Vaak merk je dat als mensen een zitting bijwonen en je ze het hele proces laat volgen, van feitenbehandeling tot aan het uiteindelijke vonnis, dat ze milder oordelen dan de rechter. Dit zagen we bijvoorbeeld heel duidelijk toen we in samenwerking met een lokale krant een zogenaamde ‘lezersjury’ rechtszaken lieten volgen. Het scheelt als je een verhaal hoort en de persoon ziet die in de verdachtenbank zit. Mensen laten dan veel meer hun gevoelens meewegen in hun oordeel. Maar de rechter kijkt naar de wet, dat is uiteraard een belangrijk verschil. Daarom is de blinddoek van Vrouwe Justitia een belangrijk symbool voor de rechtspraak.

Belangrijk is dat we niet vervallen in juridisch vakjargon wanneer we communiceren met burgers. We doen veel uitspraken, we publiceren nog niet alle vonnissen maar wel steeds meer. Dan is het dus ook belangrijk dat die in klare taal worden geschreven die de doelgroep begrijpt.

Communicatie is het geven van ‘denkkracht’.

denkkracht

Je hebt vooral gewerkt bij organisaties met een maatschappelijk belang. Is dat een bewust keuze?
Dat is grotendeels een toevallige samenloop van omstandigheden. Daarnaast zijn organisaties als de Belastingdienst, het ministerie van Financiën en de Rechtbank Zeeland-West-Brabant echt nog wel andere werelden. Mijn overstap naar de Rechtspraak was dan ook vooral ingegeven doordat er zo’n groot geweldig project van start ging met de bouw van het nieuwe gerechtsgebouw. Projectcommunicatie, planmatig werken en nieuwe dingen oppakken samen met collega’s zijn zaken waarvan ik enorm veel energie krijg. Dat samenwerken vind ik zeker waardevol met mensen uit een ander expertiseveld.

Je hebt een aantal keren een grote stap gezet in je loopbaan deed je dit steeds met een bepaald doel, had je een stip op de horizon waar je naar toe wilde?
Er waren wel bepaalde momenten die mij aanzette om die stappen te nemen. Maar het was ook een mix van investeren in mezelf en op het juiste moment een kans krijgen. Toen mijn zoon 14 jaar was heb ik in overleg met hem besloten om fulltime te gaan werken. Op mijn werk was er toen een ‘vrouwen droombaandag’ waar de dagvoorzitter zei: “Is jouw baan niet meer leuk dan ben jijzelf ook niet meer leuk.” Dat was voor mij het moment om te gaan praten met een loopbaancoach. Daardoor kwam ik erachter dat ik mijzelf wilde gaan ontwikkelen in het communicatievakgebied. Na een oriëntatie heb ik gekozen voor de basisopleiding Communicatie A bij Van der Hilst. Na het behalen van deze opleiding ben ik bij de Belastingdienst gestart met een mooi project, over hoe de ruimte en presentatie van de informatiebalie overkwam op bezoekers. Hierna heb ik een paar jaar ervaring opgedaan rondom uitvoerende communicatietaken als directiesecretaresse. Zoals het organiseren van Roadshows en het schrijven van o.a. blogs. Zo kon ik de overstap maken naar een functie als communicatieadviseur bij de Belastingdienst. Ik kreeg toestemming om de opleiding Communicatieprofessional B te volgen. Ik had de smaak te pakken en heb aansluitend de opleiding Senior Communicatieprofessional C gedaan. Dat gaf mij de mogelijkheid de overstap te maken naar het ministerie van Financiën waar ik heb gewerkt voor het project van de Belastingdienst “Van Werk naar Werk”. Toen dat project afliep heb ik gesolliciteerd als projectleider Communicatie voor de nieuwbouw van het gerechtsgebouw in Breda. Dat heeft mij naar mijn huidige functie als coördinator en senior communicatieadviseur gebracht. Voor mijn gevoel waren dit dus hele logische en organische stappen in de afgelopen 8 jaar.

Waarom koos je juist voor het communicatievak?
Ik kwam erachter door de coaching maar ook door mijn intake voor de basisopleiding communicatie A dat ik onbewust al bezig was met het communicatievak. Kleine dingen vielen mij toen pas op, zoals verschillende lettertypes gebruiken voor diverse doelgroepen. Nu ik in het vakgebied werkzaam ben word ik enorm blij van het signaleren wat leeft er op de werkvloer, wat leeft er in de maatschappij en de angel uit situaties halen zeker bij communicatie rondom vernieuwingen. Als je een manager kunt helpen met het aanreiken van middelen die zij kunnen inzetten om echt met mensen in gesprek te gaan en te luisteren, geef je eigenlijk de handvatten om te communiceren. Zij hebben dan een hulpvraag voor communicatiemiddelen maar wat je ze eigenlijk geeft is denkkracht. Je maakt hen communicatiever.

Wat zijn je plannen voor de toekomst?
Ik wil graag leiding geven. Zodat ik mijn collega’s nog meer kan sturen, coachen en kan enthousiasmeren. Ik wil heel graag voor elkaar krijgen dat mensen die de rechtbank bezoeken nog beter weten waar ze aan toe zijn. De drempel verlagen voor iedereen die de rechtbank bezoekt. De openbaarheid van de rechtspraak is een groot goed daar wil ik graag aandacht aan geven.

Communicatie dient een hoger doel


Wat vind jij een belangrijke eigenschap van een communicatieprofessional? Waar let jij op bij het samenstellen van jouw ideale team?
Ik zoek echt ‘denkende doeners’. Zorg dat je nadenkt voor je in de actie schiet. De organisatie vraagt bijvoorbeeld vaak dat je teksten schrijft of foto’s maakt. We zijn dan vaak geneigd gelijk te leveren als communicatieprofessionals. Maar communicatie dient een hoger doel en daar kom je alleen als je eerst nadenkt over wat je gaat doen. Je moet zorgen dat je aan de voorkant al laat zien wat de toegevoegde waarde is van goed doordachte communicatieplannen en strategieën. Hoe zorg je dat mensen hun informatie daar gaan halen waar het staat? Dat kun je alleen maar bereiken door heel erg in te zetten op die in- en externe communicatie. Dan ben je naast ondersteunen in de praktische uitvoering ook bezig met zaken als medewerkerstrots, identiteit, op zoek naar het DNA, prikkelen en wakker schudden.

Inge van Tol

Marketingcommunicatieprofessional met een flinke dosis enthousiasme en nieuwsgierigheid; zo zou ik mezelf omschrijven. Ik word blij van positieve mensen, dat ben ik namelijk zelf ook. Doe niets liever dan me verplaatsen in de ander of dat nu een bedrijf of een persoon is. Zodat ik vervolgens aan de slag kan met het schrijven van creatieve teksten, het ontwikkelen van een (online)strategie, het uitdenken van een campagne, het organiseren van een webinar of het maken van content voor social media.

Inspirende nieuws & blogposts

Grote woorden in de #MeToo-discussie?

Mar 13, 2024
In reactie op maatschappelijke bewegingen zoals #MeToo doen organisaties pogingen om grensoverschrijdend gedrag en sociale veiligheid aan te pakken...
Lees verder

Essay Beroepstrots Betteke van Ruler

Mar 12, 2024
Betteke van Ruler schreef speciaal voor het bijna 50-jarig jubileum van Van der Hilst een essay over beroepstrots. Betteke mist die trots namelijk..
Lees verder

Contentcreatie als spel

Feb 15, 2024
Ben jij ook een trouwe Van der Hilst-podcast luisteraar? Dan ben je vast helemaal gewend aan de stem van interviewer Patrick Regan. Opgelet: in deze..
Lees verder

Communicatiever worden als professional, als team of als organisatie?

Neem dan gerust contact met ons op. Leuk zelfs! Nadia, Barbara, Danet en Camila beantwoorden graag jouw vragen of brengen je in contact met een collega die je verder kan helpen. Gebruik het contactformulier, mail ons op info@hilst.nl of bel 033-450 5000